Što je regeneracija

Što je regeneracija

Regeneracija predstavlja potpuno obnavljanje oštećenog organa, tkiva, kože, tijela. Kod regeneracija se u potpunosti obnavlja tkivo bez obzira radi li se o kostima, epitelnom tkivu, te kod obnavljanja nekih organa kao što je jetra.

Moguće je da se uslijed ozljeda, istrošenosti neki dijelovi tkiva su uništeni te će se tokom regeneracije potpuno obnoviti. Razlikuju se fiziološka i reparativne regeneracije, a razlika je u tome što se fiziološka događa kod normalnom trošenja tkiva kao što je obnova kože u koje se procesu koža stalno obnavlja i zamjenjuje novom kožom. Kod reparativnih se obnavljanja događaju zbog nekog traumatološkog uzroka kao što su ozljede gdje je došlo do uništenja organa ili tkiva. Proces regeneracije ne mora uvijek proizvesti identičan oblik i izgled, no može biti sličan ali biti funkcionalan kao i tkivo ili organ prije nego je ozljeda nastala. Ako se regenerira drugačije tkivo ili organ to se naziva atipičnom regeneracijom, a ako se regenerira isto ili slično tkivo to se naziva normalnom regeneracijom.

Regeneracija kod ljudi

Regeneracija kod ljudi potpuno je različita nego kod ovog procesa u biljaka i životinja. Kod ljudi su moguće fiziološke regeneracije kod određenih tkiva i organa, međutim ne kod svih organa i tkiva. Na primjer potpuno obnavljanje srca nije moguće, kao ni bubrega koji kada se jednom oštete uslijed bolesti ili starenja, napora neće se nikad vratiti u prvobitno stanje.

Međutim jetra je poznata po tome kao unutarnji organ ljudskog tijela kao organ koji ima sposobnost regeneriranja, kao i koštano tkivo, a najbolje se regenerira vezivno tkivo iako ostaje ožiljak vezivno se tkivo obnavlja u procesu zacjeljivanja. Slično je i sa kožom ukoliko nije došlo do velikih ozljeda kao što su opekotine drugog ili trećeg stupnja, posjekotina koje su duboke i velike, koža će se obnoviti no ožiljak će ostati.

Neka tkiva i stanice u tijelu ljudi niti nemaju uopće mogućnost obnavljanja, to su živčane stanice u mozgu koje se ne mogu ni na koji način oporaviti i obnoviti. Za razliku od živčanih stanica u mozgu, hrskavice u ljudskom tijelu imaju sposobnost regeneracija ukoliko se otkloni uzrok trošenja.

Regeneracija kod životinja i biljaka

Regeneracija kod biljaka i životinja funkcionira na potpuno drugačiji način nego kod čovjeka, no to ovisi i vrsti životinje ili biljke. Nisu sve životinje iste, niti su sve biljke iste, a niti imaju istu sposobnost regeneriranja. Vrijedi generalno pravilo da što je organizam jednostavniji sposobnost regeneracija je veća i kod biljaka i kod životinja.

Kao i kod čovjeka mlade životinje i mlade biljke imaju veću sposobnost regeneracije nego starije biljke ili životinje. Također oni organizmi koji se razmnožavaju nespolno kao na primjer spužve, plošnjaci, brojne praživotinje imaju veću sposobnost regeneracije nego organizmi koji se razmnožavaju spolno.

Neke životinje imaju sposobnost regeneracije udova i drugih dijelova tijela, no kod kralježnjaka je obnavljanje kompliciranije i smanjeno, te se regeneracije dešavaju kao i kod čovjeka samo na određenim organima i tkivima. Za primjer ribe mogu regenerirati peraje, škrge, ljuske, dok kod sisavaca je mogućnost regeneracije vrlo smanjena, a na primjer neki vodozemci mogu regenerirati i oči i udove i rep i škrge. Slično je i sa biljkama, ovisno o vrsti neke biljke se mogu regenerirati ček i kad se deblo posuši, a neke su vrlo osjetljive bez sposobnosti obnavljanja i brzo izumru.