Što je rh-faktor

Što je Rh-faktor

Rh-faktor odnosno rezus faktor je protein koji se nalazi na površini crvenih krvnih stanica, eritrocita, te ukoliko je on prisutan utvrđen je pozitivan rh faktor, a ukoliko nije prisutan tada se radi o negativnom rh faktoru. Dakle, osim što se krvne grupe ljudi razlikuju prema antigen u površini crvenih krvnih stanica na krvne grupe A, B, 0 i AB svaka krvna grupa može imati pozitivan ili negativan rh faktor.

Određivanje točnog tipa krvne grupe sa rh faktorom važno je kada se osobi treba dati transfuzija krvi, prije svake operacije, tokom trudnoće, kod davanja krvi, kod darivanja organa za transplantaciju, te kako bi se utvrdilo srodstvo dviju osoba.

Krvna grupa i rh-faktor se određuje uzorkom krvi iz vene i daje se na testiranje, prvo da se utvrdi koji antigen se nalazi u krvi, ako je to antigen A, onda se radi o krvnoj grupi A, ako je antigen B radi se o krvnoj grupi B, ako postoje oba antigena radi se o krvnoj grupi AB, a ako antigena nema niti A niti B tada se radi o krvnoj grupi 0, uz to utvrđuje se da li postoji ili ne postoji rezus faktor kako bi se utvrdilo da li je krvna grupa + ili -. To je izuzetno važno jer postoji nerezistetnost između krvnih grupa, pa tako naprimjer ako osoba ima krvnu grupu A nikako ne smije primiti krvnu grupu B, i to tako osobe sa krvnom grupom 0 mogu davati krv svima, ali smiju primati samo svoju krvnu grupu 0.

Zašto je važan rh-faktor

Rh-faktor je važan prvenstveno zbog kompatibilnosti u slučajevima kada osoba prima ili daje krv ili organe kod transplantacije, ali ima izuzetnu važnosti i tokom trudnoća kod koje se može dogoditi da majka i dijete imaju različit rh faktor koji u nekim slučajevima može biti vrlo opasan za dijete u trudnoći.

Rh-faktor bebe nastaje temeljem gena dobivenih od oba roditelja i pozitivan rh faktor je dominantan, dok je negativan recesivan i vrlo rijedak no ipak postoji. Čak i kada oba roditelja imaju rh faktor pozitivan, dijete može imati negativan rh faktor. Situacije u trudnoći mogu izazvati komplikacije kada majka ima negativan rh faktor a dijete ima pozitivan rh faktor. Ukoliko se kod majke pojavi senzibiliziranost, odnosno reakcija na pozitivan rh faktor djeteta takva trudnoća se mora pratiti i može doći do komplikacija za dijete, no ukoliko se senzibilizacija ne pojavi kod majke dijete nije u opasnosti, a majci će se nakon poroda trebati dati rh-imunoglobulin kako bi se oporavila.

Naravno da kod operacija, transplantacija krvi ili organa se treba poštivati i krvna grupa i rh faktor inače može doći i do smrtnog ishoda ukoliko se osobi da kriva krvna grupa.

Može li se pogriješiti kod određivanja za krvnu grupu i rh-faktor

Pitate se da li je moguće da se krvna grupa promijeni tokom vremena ili pod utjecajem nekih događaja, te da li je moguće da se krivo odredi krvna grupa i rh-faktor. Moguće je i to zbog više razloga koji mogu utjecati i na krivo određivanje krvne grupe i rh faktora.

Prvo što se može dogoditi kod testiranja je da kontrastno sredstvo koje se koristi kod RTG postupka određivanja može utjecati na rezultat testiranja, pa ukoliko ste se testirali za krvnu grupu već prije a dobili ste drugačije rezultate tražite ponovno testiranje. Ponekad neki lijekovi mogu utjecati na pojavu lažnog pozitivnog testa za rh-faktor, kao što su neki antibiotici, levodopa, metildopa lijekovi. Lažni test može nastati i ako je osoba prije nekoliko mjeseci ili nedavno primila transfuziju krvi. Također krivi test može biti i zbog nepravilnog načina provođenja testiranja i nepravilnog rukovanja uzorkom za testiranje.

Krvna grupa se može i promijeniti, a ta promjena može biti uzrokovana karcinomom i leukemijom što se može, ali i ne mora dogoditi.