Varikoziteti – uzrok, simptomi, liječenje

Varikoziteti, uzroci

Varikoziteti predstavljaju proširene vene koje se javljaju u distalnom jednjaku ili u proksimalnom dijelu našeg želuca. Uzroci nastajanja se povezuju s posljedicama povišenog tlaka kod osobe u njenom portalnom venskom sustavu, a navedeno se obično događa uslijed ciroze. Varikoziteti mogu krvariti veoma obilno, ali ne uzrokuju nikakve druge pojačane simptome. Sama dijagnoza se postavlja endoskopski. Moguća je pojava portalne hipertenzije koja će nastati kao posljedica više bolesti, iako se najčešće povezuje s cirozom jetre.

Ako kroz duže vrijeme portalni tlak nadvisuje sami tlak u našoj donjoj šupljoj veni, razvijaju se venske kolaterale. Najopasniji oblici se pojavljuju u distalnom dijelu našeg jednjaka i fundusu želuca, i tako se stvaraju izbočine, točnije, zavijene submukozne krvne žile koje se nazivaju varikozitet. Oni dekomprimiraju naš portalni krvotok i mogu isto tako suplirati i uzrokovati obilnije gastrointestinalno krvarenje. Uzrok same rupture varikoziteta je nepoznat, ali samo krvarenje nikad ne nastaje kao gradijent među portalnog i sistematskog tlaka.

Varikoziteti, simptomi

Bolesnici će se često potužiti na akutno bezbolno, ali često i obilno krvarenje koje dolazi iz gornjeg djela gastrointestinalnog trakta. Simptomi nažalost mogu biti veoma izraženi i dovesti oboljelog u stanje šoka. Krvarenje obično nastaje u distalnom dijelu našeg jednjaka, ali i nešto rjeđe iz fundusa našeg želuca. Krvarenje iz varikoziteta našeg želuca također može biti akutnog oblika, ali je najčešće subakutno ili kronično. Krvarenje u sami gastrointestinalni trakt može dovesti do hepatične encefalopatije kod bolesnika koji ima smanjenju funkciju jetre. Varikoziteti zahtijevaju pravilnu dijagnozu.

Dijagnoza će se vršiti uz pomoć endoskopije i procjene koagulopatije. Varikoziteti jednjaka i želuca se najbolje dijagnosticiraju uz pomoć endoskopije, koja će također razlučiti rizik krvarenja. Važno je naglasiti kako trećina bolesnika koji pate od varikoziteta imaju ne varikozni oblik krvarenja. Budući da se navedeni varikozitet najčešće povezuje s bolesti jetre, u dijagnozu je potrebno uvrstiti i laboratorijske pretrage koje su bazirane na jetrenoj funkciji. U prognozi stručnjaka, oko 40% bolesnika koji doživljavaju krvarenje dožive spontani prestanak.

Varikoziteti, liječenje

Samo Liječenje se najčešće svodi na: Nadoknadu tekućine, i moguću transfuziju krvi ukoliko je potrebno, endoskopsko podvezivanje ili skleroterapija kao sljedeći izbor, intravenski oktreotid, i ponekad je potrebna i tansjugularna intrahepatična porto sistematska skretnica ili TIPS. Ukoliko se krvarenje nastavi ili ponoći i nakon navedenih mjera, tada će se tlak u portalnom krvotoku i smanjenje krvarenja postići drugim hitnim tehnikama koje preusmjeravaju krvotok iz portalnog sustava u određenu šuplju venu. Varikoziteti nekada zahtijevaju i mehaničku kompresiju krvarećih variksa. Portalni sustav je moguće i dekomprimirati uz transplantaciju jetre, ali to je isključivo opcija za one bolesnike koji imaju jako oštećenje jetre.

Liječnici mogu prepisati i dugoročnu farmakoterapiju portalne hipertenzije. Moguća je i splenektomija koja se mora provoditi u svrhu liječenja krvarenja iz varikoziteta našeg želuca radi tromboze velenskih vena koje se tamo nalaze. Varikoziteti su svakako glavni, ali ne i jedini uzrok zašto bolesnici s problemima jetre krvare. Riječ Varikozitet najčešće povezujemo s venama i njihovim proširenjem. Iako je najčešća tematika proširenje vanjskih i vidljivih vena, važno je znati da se pojam koristi i za unutarnje, nama oku nevidljive vene.